Yumurtanin Faydalari

Yumurtanın Faydaları

 

Xolesterola təsiri səbəbiylə ən çox müzakirə edilən qidalardan biri olan yumurta son illərdə "faydalı" qidalar arasındakı yerini yavaş yavaş geri almağa başladı. Yumurtanın pis şöhrətinin səbəbi tərkibindəki xolesterol miqdarıdır. Ancaq indiki vaxtda edilən araşdırmalar yumurtada olan xolesterolun pis xolesterolu yükseltmediği və əksinə yaxşı xolesterolu yüksəltdiyini ortaya qoyur. 1 orta boy yumurta təxminən 186mg xolesterol ehtiva edir. Bu miqdar sağlam bir adamın 1 gündə alması lazım olan xolesterol miqdarının təxminən yarısı. Yəni gündə 1 yumurta yemək yüksək xolesterola səbəb olmur ancaq, xolesterolun təhlükəli ölçülərə çıxmaması üçün gün boyu istehlak etdiyiniz yumurta xaricindəki qidalara da diqqət göstərməlisiniz. Yüksək xolesterol səbəbiylə nizamlı olaraq dərman istifadə edirsinizsə və yumurta yeyib yeməmək mövzusunda tərəddüddə qalırsınızsa həkiminizə məsləhətləşə bilərsiniz.

 

Yumurtanın Sağlamlığa Faydaları

 

Protein:

 

Yumurtanın ən böyük xüsusiyyətlərindən biri qırmızı ətə nisbətən çox daha ucuz bir "keyfiyyətli" zülal qaynağı olması. 1 orta boy yumurta 5.5 qram zülal ehtiva edir və bu miqdar gündəlik protein ehtiyacının% 11ini qarşılayır. Illinois Universiteti tərəfindən edilən bir araşdırmaya görə yumurta xüsusilə idmançılarda əzələ kütləsinin artması və enerjinin qorunması üçün tüketilebilecek ən faydalı qidalardan biri. Eyni araşdırma həftədə 6 ədəd yumurta yemənin bədənin enerji istehsalını diqqətə çarpan nisbətdə artırdığını ortaya qoyur.

 

Omega 3:

 

Ürək xəstəlikləri, xərçəng, artrit kimi xroniki xəstəliklərə tutulma riskini salan Omega3 yağ turşuları ümumi sağlamlığımızı qorumaq üçün kritik əhəmiyyətə malikdir ancaq bədənimiz tərəfindən üretilmez. Əskikliyində halsızlıq, yaddaş zəifliyi, dəri quruluğu, ürək xəstəlikləri və qan dövranının zəifləməsi kimi problemlərə səbəb olan omeqa 3 yumurtada əhəmiyyətli nisbətdə var. 1 orta boy yumurta (omeqa 3 ilə zenginleştirilmemiş normal yumurta) 32.6 mg omeqa 3 yağ turşusu daxildir.

 

B Vitamini:

 

Əzələlərin və ürəyin normal funksiyasını davam etdirməsi üçün əhəmiyyətli olan B1 və B2 vitaminləri, sinir və həzm sistemləri tərəfindən istifadə B3 vitamini, normal bir böyümə və inkişaf üçün lazım olan B5 və B12 vitaminləri, qidalar yoluyla alınan zülalın bədən tərəfindən törədilməsində istifadə və immunitet sistemi üçün lazımlı olan B6 vitamini, hormon istehsalında istifadə B7 vitamini və hüceyrələrin DNT istehsalında kulanılanB7 vitamini, yəni bütün B vitaminləri yumurtada var. B kompleks vitaminləri qeyri-kafi olaraq almaq böyrək xəstəlikləri, tip 2 diyabet, katarakt, ürək xəstəlikləri, döş xərçəngi, kolon xərçəngi, pankreas xərçəngi kimi son dərəcə ciddi xəstəliklərə tutulma riskini artırmaqdadır. Yumurtanı xüsusilə B7 və B12 vitaminləri üçün istehlak edə bilərsiniz.

 

Kolin:

 

Yumurta, B kompleks vitaminlərindən biri olan və bədənin normal funksiyalarını yerinə yetirməsi üçün olduqca əhəmiyyətli bir komponent olan "kolin" baxımından ən zəngin qidalardan arasında iştirak etməkdədir. Yetkin kişilər üçün 550mg, qadınlar üçünsə 450mg gündəlik kolin alınması önerilmekle birlikdə ortalama bir diyetdə ümumiyyətlə bu rəqəmin altında kalınmaktadır. Hüceyrə quruluşunun qorunması, sinir hüceyrələri arasında ünsiyyətin qorunması, yağların qan yoluyla qaraciyərə daşınması kimi əhəmiyyətli funksiyaları olan kolin əskikliyində damar tıkanıklığı, qaraciyər xəstəlikləri və nevroloji xəstəliklərin riski artmaqdadır. 1 ədəd böyük boy yumurta ortalama 80-100mg kolin daxildir.

 

Selenium:

 

Selenium mineralı kafi miqdarda alınmadığında hipotrioid, halsızlıq, zehin zəifliyi kimi problemlər görülə bilər. Dünya Sağlamlıq Təşkilatı (WHO) gündəlik selenium istehlakını 70mcg (micrograms) olaraq təklif edir. 1 orta boy yumurtanın təxminən 14 MCG selenium olan göz önünə alındığında 1 ədəd yumurtanın gündəlik selen ehtiyacının 20% -ni qarşıladığı deyilə bilər.

 

Yüksək Təzyiq:

 

Son edilən araşdırmalarda yumurta axında olan "peptid" adlı komponentin yüksək qan təzyiqinin salınmasında təsirli olduğu nəticəsində əldə edilmişdir. Zülalın quruluş daşlarından biri olan peptid "anjiyotensin-çevirici ferment (ACE)" olaraq bilinən və yüksək təzyiqin başlıca səbəbi olan fermentin istehsalını baskılıyor.

 

D Vitamini:

 

Uzun müddətli əskikliyində uşaqlarda astma, yetkinlərdə bilişsel zayıflama, xərçəng, ürək və damar xəstəlikləri riskini atdıran D vitamini üçün ən yaxşı mənbə günəş şüalarıdır. Mütəxəssislər gündə 10-15 dəqiqə günəşə çıxmanın D vitamini əskikliyini önləyəcəyini ifadə edirlər. Ancaq az günəş alan bir iklimdeyseniz və D vitamini möhkəmlətməsi istifadə etmək istəmirsinizsə D vitamini ehtiva edən qidaları daha çox istehlak etməniz gərəyə bilər. Yumurta, D vitamini ehtiva edən nadir qidalardan biridir və 1 orta boy yumurta gündəlik D vitamini ehtiyacının% 4-nü qarşılayar. D vitamini ehtiva edən digər bəzi qidalar isə belə; balıq, balıq ciyəri, istridyə, Şirniyyat məhsulları və göbələk növləri.

 

Yumurtanın Qida Dəyəri

 

1 orta səs çiy yumurta (44 qr) 63 kalori4 gr yağ32.6 mg omeqa 3 yağ asidi505 mg omeqa 6 yağ asidi110 mg kolin33.4 qram su186 mg xolesterol (gündəlik ehtiyacın 62% i) 5.5 gr protein (gündəlik ehtiyacın 11% 'i) 214 IU A vitamini (gündəlik ehtiyacın% 4-ü) 15.4 IU D vitamini (gündəlik ehtiyacın% 4-ü) 0.4 mg E vitamini (gündəlik ehtiyacın 2% -i) 0.2 mg riboflavin (gündəlik ehtiyacın 2% -i) 0.1 mg B6 vitamini (gündəlik ehtiyacın% 3-ü) 20.7 mCG folat (gündəlik ehtiyacın% 5-i) 0.6 mCG B12 vitamini (gündəlik ehtiyacın% 9-u) 23.3 mg kalsium (gündəlik ehtiyacın 2% -i) 0.8 mg dəmir (gündəlik ehtiyacın% 4-ü) 5.3 mq maqnezium (gündəlik ehtiyacın% 1-i) 84 mg fosfor (gündəlik ehtiyacın% 8i) 59 mq kalium (gündəlik ehtiyacın 2% -i) 61.6 mg natrium (gündəlik ehtiyacın% 3-ü) 0.5 mg sink (gündəlik ehtiyacın% 3-ü) 13.9 mCG selenium (gündəlik ehtiyacın 20% -i) daxildir.

 

Yumurta və Xolesterol

 

"Xolesterol" sözünü eşidəndə ümumiyyətlə ağlımıza "dərman, ürək böhranı, damar tıkanıklığı" kimi mənfiliklər gəlir. Ancaq gerçəkdə xolesterol bədən sisteminin əhəmiyyətli bir parçasıdır və hər bir hüceyrə üçün əhəmiyyətli bir rol oynamaqdadır. Kortizon, testosteron, östrojen kimi hormonların istehsalında istifadə xolesterol olmasaydı bizdə olmazdıq. Bu mövzuda avantajlıyız çünki karaciğerimiz bədənin ehtiyac duyduğu xolesterolu çıxara bilir. Yəni qidalarla almasak belə sistemimizdə hər zaman kafi miqdarda xolesterol var. Xolesterol baxımından zəngin qidalar istehlak edildiyində isə karaciğerimiz daha az xolesterol çıxararaq ümumi xolesterol miqdarını dengeliyor. Son illərdə edilən araşdırmalarda, uzun bir müddətdir yüksək xolesterol ilə birlikdə xatırlanan yumurtanın əslində pis xolesterolun yüksəlməsində o qədər də təsirli olmadığı istiqamətində nəticələr əldə edilir. Bu araşdırmaların ortaq nəticəsində yumurtanın hər insanda eyni təsiri yaratmadığı və hər gün yumurta yeyənlərin% 70-nin ümumi və LDL xolesterol səviyyəsində hər hansı bir dəyişiklik müşahidə edilmədiyi istiqamətində. Geri qalan% 30-da isə ümumi xolesterolda artım görülmüş. Ayrıca nizamlı olaraq yumurta yeyənlərin HDL yəni "yaxşı xolesterol" səviyyələrində artım müşahidə olunub. Nəticə olaraq yumurta yaxşı xolesterolu yüksəldərkən yumurta yeyənlərin% 70'inde pis xolesterol və ümumi xolesterol yükselmiyor. Burada əhəmiyyətli olan nöqtə xolesterol dərmanı istifadə geri qalan% 30-dan içində ola biləcəyiniz ehtimalını göz ardı etməyərək yumurta istehlak başlamadan əvvəl həkim məsləhətləşmək.

 

Hər Yumurta Eyni Deyil

 

Marketdə yumurta reyonuna getdiyinizdə çox fərqli yumurta növüylə qarşılaşa bilərsiniz. Yumurtalar, çıxarıldıqları toyuq cütlüyünün şərtlərinə və heyvanların bəslənmə şəklinə görə fərqliləşər.

 

Ənənəvi Yumurtalar: Standart və ən ucuz market yumurtasıdır. Bu yumurtalar əksəriyyətlə gün işığı görməyən, vitaminlərlə (bəzən antibiotik və hormonlarla) inkişaf prosesi sürətləndirilən toyuqlardan əldə edilməkdədir.

 

Orqanik Yumurtalar: üzvi yumurtalar orqanik qidalarla bəslənən toyuqlardan əldə edilir. Heyvanın inkişaf prosesində hər hansı bir hormon və ya antibiotik istifadə. Orqanik yumurta istehsalında heyvanın gün işığına girişi məhduddur.

 

Çayır Yumurtası:

 

"Sərbəst gəzən toyuğun yumurtası" olaraq bilinən çayır yumurtası adı üstündə çöldə sərbəst gəzən, bitki və mübarizə (toyuğun təbii qidanı) yeyən toyuqlardan əldə edilir. Mütəxəssislərin ən çox tövsiyə etdiyi yumurtadır ancaq klassik yumurtaya görə olduqca bahalıdır. Orqanik yumurtayla sərbəst gəzən toyuq yumurtası eyni şey deyil. Omega 3 Baxımından Zənginləşdirilmiş Yumurtalar: Ənənəvi toyuq çiftlikleriyle aşağı yuxarı eyni şəraitdə fermalarda istehsal olunur. Ancaq heyvanların bəslənməsində kətan toxumu kimi omega 3 baxımından zəngin yemlər istifadə edilər. Omega 3 baxımından zənginləşdirilmiş yumurtalarda normal yumurtanın 5 qatına qədər daha çox omeqa 3 var. Sərbəst gəzən toyuğun yumurtası ilə ənənəvi yumurta arasındakı ən əhəmiyyətli fərq qida dəyəridir. Gəzən toyuq yumurtası normal yumurtaya görə 3 qat daha çox E vitamini, 1.5 qat daha çox A vitamini, 7 qat daha çox beta karoten, 3 qat daha çox omeqa 3, 1/3-ü qədər xolesterol daxildir.