Basile Yaxşı Gələn Qidalar
50 yaş üzəri yetkinlərin
az qala yarısı basil narahatlığı yaşayır. Əlamətləri və səbəb olduğu
narahatlıqlar Basili hansı mərhələdə olduğuna görə dəyişməklə birlikdə; anüste
qanama, göt ətrafında şişkinlik, tualetə çıxarkən çətinlik məcbur edilmə və ya
ağrı səbəbiylə çıkamamak və anus bölgəsində qaşıntı ən sıx görülən əlamətlər
arasında iştirak etməkdədir. Basili ən çox görülən səbəbləri isə hamiləlik,
obezite, uzun müddət ərzində oturma, xroniki həzm sistemi problemləri, lif cəhətdən
qeyri-kafi bəslənmə, qəbizlik və az maye istehlakının. Ümumiyyətlə et ağırlıqlı
bəslənmə vərdişimiz, hərəkətsiz həyatımız, bol ədviyyatlı yeməklərimiz
düşünüldüyündə Basili ölkəmizdə böyük bir problem olduğunu söyləmək çox səhv
olmaz. Müalicə variantları arasında isə, yenə Basili vəziyyətinə görə dərman, məlhəm
istifadəsi və ya əməliyyat var. Basur ağrılarının şiddətlənməsi və Basili irəliləməsi
beslenmemizle yaxından əlaqədardır və buna bağlı olaraq çox ilerlememiş Basili
yaratdığı problemlər, doğru yeməklər və bol maye istehlakı ilə əhəmiyyətli nisbətdə
azaldıla bilər.
Basili Olanlara Tövsiyə
edilən Yeməklər
Aşağıda, mütəxəssislərin
basil problemi olanlara tövsiyə etdiyi bəzi qidalar iştirak edir. Bu qidaları bəslənmənizə
əlavə həzmi asanlaşdıra, qəbizliyi önləyə bilər və basil əlamətlərini nəzarət
altında saxlaya bilərsiniz.
Qatıq və Kefir: Qatıq və
kefir, bağırsaqlarda olan və qidaların həzmi əsnasında istifadə yaxşı
bakteriyalara (probiotics) dəstək olduğu üçün basili olanlara təklif yeməklər
arasında ilk sıralarda iştirak etməkdədir. Bağırsaqlardakı "yaxşı"
bakteriyalar artdıqda mədədə tam olaraq həzm bağırsaqlara gələn qidaların
parçalanması asanlaşır və qəbizlik ehtimalı azalır.
Meyvə və Tərəvəzlər:
Kabızken tualetə çıxdığınızda (və ya çıxmağa cəhd) çətinlik asılı olaraq
damarlar normaldan çox təzyiqə məruz qalır, bu səbəblə basil ağrıları
şiddetlenebilir və qanama görülə bilər. Təzə meyvə və tərəvəzlər immunitet
sistemini gücləndirərkən, lifli (posalı) strukturları ilə həzm sisteminə dəstək
olaraq qəbizliyi maneçilik edərlər. Qidalardakı lif, bağırsaqları hərəkətləndirər,
dışkıyı yumşaldır və zorlamaya gərək qalmadan bədəndən atılmasına köməkçi olur.
Lif baxımından zəngin meyvə və tərəvəzlər arasında ilk sıralarda alma, armud,
avokado, enginar, göy noxud, brokoli, tünd yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər və lobya gəlməkdədir.
Taxıllar: Kəpəkli
taxıllar, zəngin qida dəyərləri xaricində lif və zülal tərkibi ilə həzmi
asanlaşdıraraq Basili səbəb olduğu problemlərin azaldılmasına köməkçi olaraq
istifadə edilə bilər. Sağlam bir həzm sistemi və nizamlı olaraq tualetə çıxmaq
üçün mütəxəssislərin təklif etdiyi gündəlik istehlak edilməsi lazım olan lif
miqdarı təxminən 20-35 qramdır. Lif baxımından zəngin yulaf əzməsi, qəhvəyi
düyü, kəpək çörəyi, tam buğda çörəyi və ya qəlyanaltı lif yağsız partlamış
misir istehlak edə bilərsiniz.
Mayelər: Basur əlamətlərindən
və meydana gəlməsindən qorunmaq üçün bol miqdarda maye istehlak etməlisiniz. Su
xaricində həzmi asanlaşdıran bitki mənşəli çaylar, lif ehtiva edən tərəvəz və
meyvə suları içə bilərsiniz.
Basili Olanların
Tüketmemesi Lazım Qidalar
Bəzi qidalar basil əlamətlərini
şiddetlendirip ağrılara və qanamalara səbəb ola bilər. Qəhvə, çay və digər
kafenin ehtiva edən içkilər (kola, yaşıl çay kimi) basili tətikləyən içkilər
arasında ilk sıralarda göstərilməkdədir. Kafein, bədənin susuz qalmasına səbəb
olur. Ayrıca işlətmə təsiri yaradaraq həzm sisteminin xeberdar edilmesine və
tualetə çıxma nizamının pozulmasına yol aça bilər. Qəhvə, bəlkə başlarda tualetə
çıxmağı asanlaşdırdığı kimi bir təəssürat yarada bilər ancaq çox istehlak
edildiyində bağırsaqlardakı mayeni azaltdığı üçün qəbizliyə səbəb olur. Spirt
istehlakı də hemoroid ilə əlaqəli problemləri, bədəndəki suyu azaldıb
iltihablanmanın artmasına səbəb olduğu üçün şiddetlendirmektedir. Kırmızıbiber,
pul bibər, qara bibər kimi ədviyyatlar və xardal kimi acı souslar
bağırsaqlardan yarı həzm olaraq keçdiyindən basil qanamalarını artıra bilər.
Tortlar, çörək, peçenye, qazlı içkilər, dondurma kimi şəkərli qidalardan qaçın.
Bu tip rəfinə şəkər ehtiva edən qidalar qəbizliyə gətirib çıxararaq bağırsaq hərəkətlərini
yavaşladar və basil əlamətlərini şiddətləndirə bilər. Basili olanların nəzarət
altında tutması lazım olan bir digər nöqtədə duz istehlakının. Kartof
qızartması, kartof cipsi, duzlu kraker, hazır yeməklər, Şirniyyat məhsulları,
konserv şorba, duzlu fındıq, ay nüvəsi kimi yüksək miqdarda natrium ehtiva edən
qidalar qan təzyiqini yüksəldərək basura səbəb olan damarların şişməsinə gətirib
çıxara bilər. Şişən rektal damarlar tualetə çıxmağı çətinləşdirər və basil
qanamalarını artıra bilər. Doymuş yağlar, istehlak qidaların bağırsaqlarda sərtləşməsinə,
bu səbəbdən qəbizliyə səbəb olduğundan istehlak (yalnız basili olanlara deyil
sağlam şəxslərə də) təklif edilməməkdədir. Hazır sosis, kolbasa, sosiska,
sosiska, marqarin, fast food məhsulları doymuş yağ ehtiva və həzmi çətinləşdirir.
Bu tip yağlar yerinə yağ mənbəyi olaraq zeytun yağı, kətan toxumu yağı kimi
sağlam alternativ diyetinizə əlavə edə bilərsiniz.
Basil və Bəslənmə
Nəticə olaraq Basili
müalicəsi balanslı və diqqətli bir bəslənmə proqramı ilə yaxından əlaqədardır.
Istehlak etdiyiniz qidalara görə basil ağrılarını gündəlik həyatınızı təsir etməyəcək,
tualetə çıxmağı zorlaştırmayacak səviyyəyə endirə və basura bağlı qanamaları
dayandıra bilər. Digər tərəfdən bəslənmənizə diqqət göstərməsəniz hər tualetə
çıxdığınızda ağrılı bir müddət sizi gözləyir olacaq. Basur əlamətlərini yüngülləşdirmək
üçün təklif qidalar ümumiyyətlə sağlam qidalanma üçün tövsiyə edilən qidalarla
eynidir. Mütəxəssislərin təklif etdiyi qidalar basura bağlı əlamətləri
hafifletmekle birlikdə ümumi sağlamlığınızı da inkişaf etdirmənizi də köməkçi
olacaq. Ancaq Basili müalicəsi üçün yalnız qidalanma şəklinizi dəyişdirmənin
kafi olmadığını unutmadan irəliləyən basil müalicəsi üçün həkimə görünməli və
mütəxəssis idarəsində bir müalicə proqramı yaradılmasını təmin etməlisiniz.
Basil Üçün Nə Zaman
Doktora Gitmeli?
Aşağıdakı hallarda
professional müalicə üsulları üçün həkimə getməniz lazım ola bilər. Evdə tətbiq
olunan müalicəyə baxmayaraq 1 həftədən uzun sürən ağrılarda Ağrı və şişlik
şiddetleniyorsa Evdə müalicə üsulları ilə (aktual ointments) şişən damarlar 4-7
gün arasında normala dönmüyorsa Rektal qanamalarda görülən qan rəngi değiştiyse
(tünd qırmızı və ya parlaq qırmızı kimi) Nəcis rəngində dəyişiklik varsa (tünd
qəhvəyi, tünd qırmızı və ya siyahsa) Məşhur olaraq görülən basil əlamətləri bəzi
ciddi xəstəliklərin (kolon xərçəngi və rektal xərçəng kimi) əlamətləri ilə bənzərdir.
Aşağıdakı əlamətləri yaşayırsınızsa vaxt itirmədən bir həkimə görünməniz məsləhətdir.
Tualetə çıkmayla əlaqədar olmayan rektal qanama yaşayırsınızsa Nəcis normaldan
daha incə (məsələn bir qələmdən daha geniş olmayan şəkildə) gəlirsə mədənizə
şişlikle birlikdə ishalseniz ancaq yenə də tualetə çıxmaqda çətinlik çəkirsinizsə
Nəcis qara renkteyse Anus bölgəsində həssas olmayan şişlik və ya şişliklər
varsa
Basil əlamətlərini
yüngülləşdirmək üçün Digər Təkliflər
Hamam: Ağrı, qaşıntı və
Basili səbəb olduğu narahatlığın artdığı anlarda ilıq suyla alınan duş rektal
damaları rahatlaşdıraraq basil əlamətlərini azaltmaq kömək edə bilər.
Məlhəmi: İrəliləmiş
basil üçün həkiminizdən reseptli məlhəm təklifi ala bilərsiniz. Yüngül və orta
dərəcəli basil üçünsə bir eczacıya məsləhətləşə bilərsiniz. Bu ointments basura
bağlı qaşın azaldır.
Hərəkət: Oturaraq
çalışırsınızsa hər yarım saatda bir ayağa qalxaraq bir neçə addım atın və qan
dövranını artıracaq hərəkətlər edin. Oturarkən ağrı yaşayırsınızsa basil xəstələri
üçün xüsusi olaraq çıxarılan və damalar üzərindəki təzyiqi azaldan yumru
oturaklardan istifadə edə bilərsiniz. Oturağı çalışdığınız mühitdə istifadə etmək
istəmirsinizsə ən azında evdə istifadə edə bilərsiniz.
Soyuq Kompres: Bir torbaya
buz doldurun və 15 dəqiqədən çox olmamaq üzrə bölgəyə soyuq kompres edin. Soyuq
kompres şişin enməsinə və ağrıların yüngülləşməsinə köməkçi olacaq.
Əməliyyat: istehlak
etdiyiniz qidalar basil əlamətlərini azalda bilər ancaq əsl problemin müalicəsini
təmin etməz. Bu səbəblə həkimə getməkdən çəkinməyin, nəticə olaraq bu problem
yalnız sizə xas deyil və milyonlarla insanla eyni narahatlığı yaşayırsınız. Irəliləmiş
və gündəlik həyatı təsir edən basil üçün əməliyyat Seçin düşünə bilərsiniz.
Basur əməliyyatı digər cərrahi əməliyyatlara nəzərən sadə bir əməliyyatdır.
Daxili basurda problemli damarlara olan qan axışı durdurularak bu damarların
öz-özünə aradan qalxması təmin edilər. Xarici basurda isə qanama görülən
damarlara kimyəvi bir məhlul enjekte edilərək şişlik alınır və damar ölçüsündə əhəmiyyətli
nisbətdə kiçilmə təmin edilər. Irəliləmiş xarici basurda bir başqa variant isə
damarların tamamilə alındığı cərrahı (hemoroidektomi) əməliyyatdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder