Balın Faydaları
Balın faydalarına keçmədən əvvəl
marketlərdə, internetdə və ya bazarda satılan ballar haqqında bəzi məlumatlar
vermək istəyirəm. Balın keyfiyyəti hansı arılardan əldə edildiyinə və istehsal
prosesində istifadə edilən üsullara bağlıdır. Məsələn balın antioksidan təsiri
arıların hansı çiçəklərdən bal çıxardığını görə dəyişə bilər. Eyni şəkildə qida
dəyəri, şəkər məzmunu və sağlamlığa faydası arıların xüsusiyyətinə bağlıdır. Bu
şəkildə düşünə bilərsiniz, fermada heç günəş görmədən, qida dəstəkləri ilə qısa
müddətdə anormal şəkildə böyüdülən toyuqlar necə həkimlər və qidalanma mütəxəssisləri
tərəfindən önerilmiyorsa bal içində eyni şey etibarlıdır. Sonradan şəkər əlavə
və arıların təbii mühitdə üretmedikleri ballar faydadan çox zərər gətirə bilər.
Balın Yaxşı Olub Olmadığı Necə
Aydın Olar?
Təəssüf ki, balı tadarak və ya rəngindən
yaxşı yoxsa pis mü olduğunu ayırd etmək çox çətindir. Balı qablı olaraq marketdən
əldə qablaşdırma etiketində yer alan "içindəkilər" hissəsini oxuyaraq
sonradan şəkər əlavə eklenmediğini öyrənə bilərsiniz. Ayrıca balı üreticisinden
alma imkanınız yoxsa Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi idarəsində verilən orqanik
sertifikatlı balları istehsal mərhələsində hər hansı bir sintetik kimyəvi maddə
istifadə üçün orqanik bal seçim edə bilərsiniz.
Ancaq yalnız şəkər qatqısı
olmaması balın yaxşı olduğu mənasını verməz. Hansı bölgənin arılarından əldə
edildiyi, tərkibində qalıq olub olmadığı, rəf ömrünü uzatmaq üçün hər hansı bir
kimyəvi maddə istifadə istifadə kimi faktorlar balın keyfiyyəti və qida dəyərini
təsir etməkdədir. Qida dəyəri ən yüksək bal pasterizə edilməmiş, filtrelenmemiş
və hər hansı bir əməliyyatdan keçirilməmiş orqanik baldır.
Nəticə olaraq balın keyfiyyətini
tadarak və ya baxaraq anlamaq mümkün deyil ancaq güvənərək istifadə markaları
seçim etmək və balın orqanik sertifikatı olması ən azından istehlak etdiyiniz məhsulun
bir neçə idarədən keçdiyi nöqtəsində sizə zəmanət təmin edə bilər. Əgər satın
aldığınız balın keyfiyyətini öyrənmək mövzusunda qərarlısansanıq bunun tək yolu
bal nümunəsini bir qida laboratoriyasına götürərək test etdirməkdir.
Balın Sağlamlığa Faydaları Nələrdir?
Bal minlərlə ildir səhiyyə
problemlərindən dini mərasimlərə qədər bir çox sahədə istifadə edilməkdədir.
Tarix boyunca dəri üzərindəki yaraların daha tez yaxşılaşması üçün istifadə bal
Köhnə Misirdə Tanrılara təqdim edilən əhdlər arasında iştirak edirmiş. İndiki
vaxtda isə balın antioksidan təsiri, anti bakteriyal olması və iltihabı önləməsi
bir çox xəstəliyin müalicəsinə köməkçi olaraq təklif qidalar arasında iştirak
etməsini təmin edir. Ancaq balı hər kəsə tövsiyə etmək və "bol-bol
yeyin" demək doğru deyil, çünki bal yüksək nisbətdə şəkər ehtiva edir.
Balda bir çox komponent tapılar ancaq təbii şəkərlər (qlükoza, fruktoza,
levüloz və sayı 20-yə keçən digər kompleks şəkərlər) digər komponentlərdən çox
daha sıxdır və balın böyük bir qismini (ağırlığının təxminən% 80-ini) meydana gətirərlər.
Bu xüsusiyyəti ilə bal tarix boyunca dadlandırıcı olaraq istifadə və
hal-hazırda da bu istifadə şəkli davam etməkdədir. Az miqdarda istehlak
edildiyində bədənin ehtiyac duyduğu miqdarda şəkəri almaq üçün yaxşı bir mənbə
ola bilər ancaq həddindən artıq istehlakı çox şəkərə bağlı olaraq inkişaf edən
sağlamlıq problemlərinin qarşısını aça bilər. Təbii burada bəhs etdiyimiz
"təbii, işlənməmiş və üzvi" bal. Rəfinə edilmiş, filtre və sonradan şəkər
əlavə balın faydadan çox zərəri olduğu üçün mövzu xaricində tuturam.
Təbii Tatlandırıcı:
Çayınızı, qəhvənizi şəkərli çəkirsinizsə,
tortuna işi şirinlərdən imtina və bunlara əlavə olaraq kilo şikayətiniz varsa
dadlandırıcı olaraq təbii balı cəhd edə bilərsiniz. Təbii bal rəfinə şəkər (ağ
və ya qəhvəyi şəkər) görə daha çox şəkər ehtiva etməsinə baxmayaraq zərif şəkərə
görə çox daha sağlam bir şəkər qaynağıdır.
Yaralar:
Artıq dəridə meydana gələn kəsiklər,
yanıqlar üçün müasir antiseptik sular, qazlı bezlər və ointments var ancaq
bunlara çata bir yerdə deyilsinizsə və əlinizin altında bal varsa yaranın üzərinə
sürərək mikroblara qarşı qoruma təmin edə bilər və yaranın daha sürətli
yaxşılaşmasına köməkçi ola bilərsiniz. Yara yaxşılaşana qədər hər 12 saatda bir
balı təzələməyi unutmayın.
Antioksidanlar:
Bitki qaynaqlı qidalarda olan və ən
təsirli antioksidanlar arasında göstərilən "polifenoller" baxımından
zəngin olan bal müxtəlif xəstəliklərin qarşısını açan sərbəst radikalları neytrallaşdırır
edərək qoruma təmin edər. Diabet səbəbiylə qan şəkərini idarə altında tutmaq
ehtiyac yoxdur rəfinə şəkər yerinə bal istehlak xərçəng, ürək xəstəlikləri kimi
ciddi sağlamlıq problemlərinin görülmə riskini azalda bilərsiniz.
Enerji:
Efor tələb məşqlər zamanı kifayət
qədər enerjili olmadığınızı düşünürsünüzsə 1 yemək qaşığı bal sizə istədiyiniz
enerjini təmin edə bilər. Fruktoza və qlükoza məzmununun yanında antioksidanlar
baxımından da zəngin olan bal enerji şokoladları, karbonhidrat tozu və ya
enerji içkilərinin yerinə təbii bir enerji qaynağı olaraq istehlak edilə bilər.
öskürək:
Öskürəyi keçirmək üçün təsirli
bir həll təqdim edən balı isti suya 2-3 çay qaşığı əlavə istehlak edə bilərsiniz.
Ancaq mütəxəssislər balı 1 yaşından kiçik körpələr üçün qətiliklə təklif etmir.
Bunun səbəbi balın nadir olsa körpələrdə görülən və ciddi bir qida zəhərlənməsi
olan botulizme yol açması.
Xolesterol:
Bal "pis xolesterol"
olaraq bilinən LDL xolesterolu salmaq üçün təbii bir alternativ olaraq istehlak
edilə bilər. Bu mövzuda edilən işlərdə nizamlı olaraq bal yemənin ümumi
xolesterolu ortalama% 5 nisbətində saldığı bildirilir.
Reflü:
Reflüsü olanların həm mədə
turşusunu dengelemek həm də ağrıları azaltmaq üçün tez-tez istifadə üsullardan
biri də bal və sirkə qarışığıdır. Ancaq balın Reflü yaxşı gəldiyi mövzusunda
edilmiş bir elmi araşdırma yoxdur. Reflünüz varsa bal yeyərək ağrıları önləməyi
sınamaq sizə qalmış.
Dəriyə Faydaları:
Iltihabı önləyən və bakteriyaları
təmizləyən quruluşu səbəbiylə bal yüzdə meydana gələn sızanaq müalicəsi üçün təklif
olunan təbii məhsullar arasında ilk sırada gəlməkdədir. Ballı üz maskaları
sızanaq, civzə əmələ gəlməsini tətikləyən bakteriya təcrübəsini qarşısını
mövcud sızanaqların daha qısa müddətdə yaxşılaşmasına köməkçi olur. Ayrıca nəmi
həbs dərinin daha yumşaq olmasını təmin edər.
Balın Zərərləri
1 yemək qaşığı bal 64 kalori
ehtiva, bu miqdar 1 kaşığı 15 kalori ehtiva edən ağ toz şəkərdən daha çoxdur. Yəni
kilonuzu qorumaq istəyirsinizsə və ya kilo verməyə çalışırıq nizamlı olaraq bal
yemək yaxşı bir fikir deyil. Bal qan şəkərini ağ şəkər kimi çox sürətli bir şəkildə
yükseltmemesine qarşı yenə də yüksəltdiyi üçün şəkər xəstələrinə təklif qidalar
arasında yer almır. Mütəxəssislər şəkər xəstələrinin ara sıra bal yeməsinin hər
hansı bir qorxusu olmadığını ancaq bunun vərdiş halına çevrilməməsi lazım
olduğunu ifadə edirlər. Əgər qan şəkərini idarə altında tutmağa çalışırıq ağ zərif
şəkər balla dəyişdirmənin bir faydası olmayacaq. Balda olan
"Clostridium" adlı bakteriya 2 yaş altı körpələrdə olduqca ciddi bir
qida zəhərlənməsi olan "botulizm" e yol aça biləcəyi üçün körpələrə
bal verilməməlidir. Əzələlərdə gücsüzlük, süd əmərkən zorlanma, qəbizlik kimi əlamətlər
botulizme işarə edir ola bilər. Yalnız balın özü deyil bal ehtiva körpə
qidaları, misir siropu və bənzəri qidalarda 2 yaş altı körpələrə verilməməlidir.
Bəzi forumlarda allergiyası olanlara bal yemələri təklif edilir ancaq etibarlı
mənbələrdə bunun tam əksinin edilməsini tövsiyə edilir. Bal tozcuqları edildiyi
üçün xüsusilə polen allergiyası olanlar bal tüketmemeli. Gündə 6-7 yemək
kaşığından çox bal yemək mədə spazmı, şişlik və ishala yol aça bilər. Ayrıca
balda bol miqdarda olan fruktoza qidaların incə bağırsaqda işlənməsinə mane
olaraq qidalardan aldığınız vitamin və mineral miqdarlarının azalmasına yol aça
bilər. Əgər uzun müddət gündə 6-7 yemək kaşığından çox bal yemək bu vəziyyət
sisteminizdə bal olmasa belə davam edə bilər və vitamin, mineral əskiklikləri
yaşaya bilərsiniz. Çox bal yeməyi vərdiş halına gətirsəniz şəkər məzmunu səbəbiylə
insilin müqaviməti problemi yaşaya bilərsiniz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder