Hamiləlikdə Diyabetlə Əlaqədar Ən Çox Maraq Edilən Suallar

Hamiləlikdə Diyabetlə Əlaqədar Ən Çox Maraq Edilən Suallar

 

 

Hamiləlik əvvəlində mövcud olan və ya hamiləlik müddəti boyunca ortaya çıxan diyabet ana namizədlərinin gözünü qorxudur. Ancaq lazımi tədbirlər alaraq ana və körpənin sağlamlığını qorumaq mümkün.

 

Qısaca diabet nədir və əlamətləri nələrdir?

 

Diabet, bədəninizin pankreas adlı sekresiya bezinin kafi miqdarda insulin hormonu üretmemesi ya da çıxardığı insulin hormonunun təsirli bir şəkildə mümkün olmadıqda inkişaf edən və ömür boyu sürən bir xəstəlikdir. Nəticə olaraq kişi, yediyi qidalardan kana keçən şəkəri, yəni qlükozanı istifadə edə və qan şəkəri yüksəlir (hiperqlikemiya). Əlamətləri arasında bunlar var;

 

- Tez-tez sidiyə çıxmaq

- Ağız quruluğu

- Əsəbilik halı

- Enerji boşalımı

- Halsızlıq, əldən düşmüşlük, yorğunluq

- Doymamaq hissi

 

Bu simptomlar sahib hamilə namizədlərinin dərhal həkimlərinə müraciət edib, qan şəkərlərini baktırmaları lazımdır.

 

 

Diabet xəstəliyi olan qadınlar hamileliklerinde nələrə diqqət etməli?

 

Irəliləmiş yaş, həddindən artıq kilo, ailədə diabet hekayəsi olması və ya daha əvvəlki hamiləlikdə şəkər xəstəliyi risk faktorlarıdır. Buna qarşı heç bir risk faktoru olmayanlarda da hamiləlik diyabet görülə bilər. Diabetli hamilə, hamiləlik müddətində evdə qan şəkəri təqibi etməli, pəhriz əməl etməli və lazım olduğunda həkim idarəsində insulin müalicəsini tətbiq etməlidir. Idarələrdə insulin dozasının nizamlanması lazım, 24 - 48 saat xəstəxanaya yatırılması lazım ola bilər. Ayrıca körpə ətraflı anomaliya testlərinə təbii tutulur. 32 'inci hamiləlik həftəsindən sonra risk artdığı üçün, həftəlik NST, amnios maye ölçülməsi və şübhəli hallarda biofizika profil edilər. Iri körpə, inkişaf geriliyi də ultrasəs ilə təqib edilir. Təzyiq və kilo təqibi həyata keçirilir.

 

 

Ana qarınındakı körpənin inkişafına Diyabetin mənfi bir təsiri var mıdır?

 

Diabet, hamiləlikdə diqqətlə təqib edilməsi lazım olan bir xəstəlikdir. Ana namizədlərinin qan şəkəri nəzarət altına alına bilmədiyi təqdirdə bir sıra ağırlaşmalar meydana gələr. Hiperqlikemiya yəni qan şəkərinin yüksəlməsi nəticəsində ölü doğum və aşağı riski artar, sidik sistem infeksiyaları inkişaf, hipertansiyon, böyrək çatışmazlıq, preeklamsi, eklamsi problemləri ana və körpənin həyatını təhlükəyə salar. Bu səbəblə diabet xəstəliyində pəhriz çox böyük əhəmiyyət daşıyar. Diyetin ana və ya körpənin sağlamlığını təhlükəyə sokmaması üçün mütləq bir bəslənmə mütəxəssisi nəzarətində edilməsi lazımdır. Ancaq bu şəkildə körpə sağlam inkişaf və ananın qan şəkəri nəzarət altında qala bilər.

 

Ad və doğum sonrası müddətdə Diyabetin, ana və körpə sağlamlığı üzərindəki təsiri nədir?

 

Normal doğum üçün risklər anaya izah edilər. Hər şey normal isə normal doğum etməsində qorxu yoxdur. Doğumda çox möhkəm təqib lazımdır. Insulin dozası nizamlanmalıdır. Uşaq həkiminin doğum əsnasında hazır olması təmin edilməlidir. Doğum əvvəli dövrdə və ya doğum hərəkəti əsnasında meydana gələ biləcək ən kiçik riskte keysəriyyə qərarı verilə bilər. Diabetli analarda doğum sonrası insulinlə müalicə ehtiyacı ümumiyyətlə ortadan qalxsa da, həyatlarının irəliləyən dövründə diyabetlə qarşılaşma riskləri artır. Bu səbəblə doğumdan 6 həftə sonra glisemik vəziyyət yenidən qiymətləndirilməli və 75 qr qlükoza yükləməsi edilməli; normal çıxması halında 3 illik aralarla təkrarlanmalıdır. Bu qadınlar; həyat tərzlərində dəyişiklik etməli, insulin müqavimətini azaltmaq üçün ideal kiloya enməli, tez və az bəslənərək məşq etməlidirlər.

 

Diabet və aşağı arasında bir əlaqə varmı?

 

Xüsusilə hamiləliyin ilk 3 ayında nəzarətsiz yüksək qan şəkəri olan analarda aşağı dərəcəsi arta bilər.

 

Hamiləlikdə diyabet və yüksək təzyiq arasında bir əlaqə varmı?

 

Hamiləlikdə yüksək təzyiq təhlükəli bir vəziyyətdir. Yüksək təzyiq hamiləlikdən əvvəl var ola biləcəyi kimi, hamiləliyə bağlı olaraq da ortaya çıxa bilər və hamiləlik sonlandıqdan sonra itə bilər. Yüksək təzyiq anada sıxılmalara, beyin qanamasına və korluğa səbəb ola bilər. Böyrəklərdəki ziyana bağlı olaraq böyrək çatmazlığı ortaya çıxa bilər. Qaraciyər ilə onu əhatə edən zar arasında qanama meydana gələ bilər, bu cədvəl qaraciyərdə cırılmağa yol aça bilər. Ürək yükündeki ani artımlar ürək çatmazlığı ilə nəticələnə bilər. Ağciyər ödemi cədvələ yoldaşlıq edə bilər.

 

 

Ana namizədi diabet olduğunu bilirsə hamilə qalmadan əvvəl etməsi lazım olan şeylər nədir?

 

Əvvəlcə şəkər xəstəsi qadın, zəhmətli keçə doqquz aylıq hamiləlik müddətinə özünü fiziki, romantik və psixoloji olaraq hazırlamalıdır. Ardından bir endokrinoloji, yəni hormon xəstəlikləri mütəxəssisinə məsləhətləşib, daha hamilə qalmadan üç ay əvvəl qan şəkərinin normala yaklaştırılmasını təmin etməlidir. Bu strategiya, doğulacaq körpədə şikəstlik olma ehtimalını azaldır.

 

Hamiləlikdə diyabet təqibi və müalicəsi necə edilər?

 

Hamiləlikdə şəkər xəstəliyi yəni şəkərli diabet, həm ana həm də körpə üçün təhlükəli bir xəstəlikdir. Daha əvvəlki illərdə həm ana həm də körpə ölümlərinə yol açan diabet, indiki vaxtda nizamlı idarələr və bəslənmə mütəxəssisləri tərəfindən hazırlanan bəslənmə planıyla nəzarət altına alına bilər. Tətbiq olunan diyet sayəsində ana namizədinin fizioloji ehtiyacları qarşılanır, qida maddələri ehtiyatı tarazlıqda tutulur, körpənin böyümə və inkişafı təmin edilər və gün içərisində qan şəkəri nəzarət altına alınır.