Uçuq
Niyə Çıxar?
Uçuklar herpes simplex adlı bir virus səbəbiylə
ortaya çıxarlar. Uçuğu olan biriylə daha əvvəldən öpüşmək, TAP dirək təması,
tüpürcək təması uçuğa səbəb ola bilər. Bu təmaslar illər əvvəl olmuş ola biləcəyi
kimi bir gün əvvəl də olmuş ola bilərlər.
Uçuklar bədənin hər hansı bir yerində çıxa
bilər. Ancaq dodaqlar və genital bölgələrdə sıxlıqla görülürlər. Oral seks,
genetikal bölgədə çıxan uçukların səbəblərindəndir.
Hər on adamdan altısında uçuq virusu vardır
ancaq hər kəsdə simptomlar görülməz. Virus bulaşan insanların yalnız dörddə
birində ifadə olunar görülər. Virus hər kəsə bulaşa ancaq virusu sizə
bulaşdıran birinə siz təkrar bulaştıramazsınız.
Uçuklar
Necə Təkrarlayar?
Bu virus sizə bir dəfə bulaşsa, sinir hüceyrələrinin
örtüklərindən saxlanılır və irəli bir zamanda təkrar aktivə ola bilər. Bu virus
sinir hüceyrələrinin uclarında, ganglion deyilən yerlərdə zararsızca
saxlanılır. Əgər daha əvvəl bədəninizdə uçuq virusu görüldüyse, ikinci dəfə də
bulaşa bilər ancaq ikinci Uçuğu daha yüngül sovuşdurar. Çünki, ilkindən ötəri bədəninizin
müqavimət sistemi buna hazırlıklıdır.
Uçuq Nəyə
Benzer?
• Əvvəl kiçik qırmızı bir ləkə meydana gələr
• Bir bubble və ya qabarcıqlar birliyi bölgədə
görülməyə başlanır. Ağzınızın içində çox da dərin olmayan bir yara olaraq da
görə bilərsiniz
• Bəzən bu yaralardan şəffaf bir maye axa bilər
• Bubble partlayar və dərisi soyulmuş bir
yara buraxar
• Bu yara zamanla yaxşılaşar və qabıq bağlar
• Ağzınızı hərəkət ettirdiğinizde qabıq
bağlamış yara çatlaya. Bu yaranın yaxşılaşmasını geciktirebileceğinden dərinizi
yumşaq və nəmli tutmanızda fayda vardır.
• Qabığı soymaq da yaranın gec yaxşılaşmasına
səbəb olar.
Egzama və ya bəzi başqa dəri problemləriniz
varsa virusun buralara yoluxmaması üçün daha diqqətli olmalısınız.
Uçuğun Çıxacağını
Necə Anlarım?
Uçuq çıxacaq bölgədə ümumiyyətlə əvvəl bir
qaşıntı və yanma hissi meydana gələr. Belə vəziyyətlərin yarısında uçuq çıxmaz
çünki bədəniniz daha uçuq çıxmadan onu maneə törədə. Ümumiyyətlə ilk çıxan
uçuklar, sonradan təkrarlayan uçuklara görə daha çətin yaxşılaşar və daha ağır
atlatılır.
Uçuq Səbəb
Burnumda Çıxdı?
Uçuq ağız, dodaq, burun kimi yumşaq
toxumaları sevər. Hətta dərinizdə bir çatlaq tapsa içəri sızabilir və hər hansı
bir bölgədə də uçuq çıxa bilər.
Əgər dodağınızda bir uçuq çıxmışsa bu
üzünüzün hər yerinə sıçraya bilər. Ancaq bu bədəninizə yayılmaz çünki immunitet
sisteminiz virusun bədəninizin digər bölgələrinə dağılmasına icazə verməz.
Uçuklar
İnsanı Xəstə Edə Bilər Mi?
Hərdənbir ortaya çıxan hallarda, xüsusilə
uçuq ilk dəfə bulaşıyorsa, ağızda, boğazda və dodaqlarda yayılmış uçuklar atəş
yükselmense və ya digər bəzi soyuq qəbulunluğu əlamətlərini göstərə bilərlər.
Bu kimi vəziyyətlərdə bir ağrı kəsici faydalı ola bilər. Aspirin, ibufren və ya
parasetamol işinizi görə bilər ancaq istifadə etməzdən əvvəl mütləq təlimatlarını
oxumanız lazımdır.
Uçuq Ciddi
Bir Narahatlıq Ola Bilər Mi?
Nadir hallarda. Bəzi şanssız insanlar çox tez
uçuq çıxardarlar. Həkimlər belə xəstələrə antiviral dərmanlar tövsiyə edə bilər.
Egzaması və ya dəridə açığı, çatlağı olanlar daha da diqqətli olmalıdır. Nadir
hallarda insanlar uçuq sonrası eritema multiforme çıxarda bilərlər. Yenə həkim
idarəsində antiviral dərmanlar tövsiyə edilə bilər.
Çox daha nadir hallarda gözünüzdə uçuq çıxa
bilər. Gözdə qaşınma və yanma vəziyyətində həkiminiz edəcəyi testlər ilə
gözünüzdə uçuq virusunun olub olmadığını nəzarət edə bilər. Əgər varsa, bir mütəxəssis
həkimə görünməniz lazımdır.
Əgər immunitet sisteminiz kemoterapi və ya
başqa səbəblərdən ötəri zayıflamışsa, uçuq çıxartma ehtimalınız artar. Bu vəziyyətdə
dərman müalicəsi həkiminiz tərəfindən nəzərdə tutula bilər.
Çox nadir hallarda uçuq virusu beyni təsir edə
bilər. Bu vəziyyətdə xəstədə atəş və şüur bulanıqlığı görülər. Belə vəziyyətlərdə
xəstə bir xəstəxanaya yatırılmalı və həkim nəzarətində olmalıdır. Xəstəyə damar
içi göndər anti virus dərmanlar verilir.
Yenə çox məhdud sayda insanda, qıçların ön
qisimində uçuq ilə əlaqələndirilən dəridə acı verici mənbələrin meydana gələ
bilər. Bunlara erythema nodosum deyilir. Bu narahatlıq ümumiyyətlə öz-özünə keçən
bir narahatlıqdır. Üç və ya altı həftə içində itə bilər. Belə bir vəziyyətdə xəstə
həkim nəzarətində olmalıdır. Həkiminin tövsiyə edəcəyi dərmanlarla vəziyyətini
daha sürətli düzəldə bilər.
Uçuğun Təkrarlamasını
Nələr Tetikler?
Uçuğun təkrarlanmasını nəyin tətiklədiyi
adamdan adama dəyişə bilər. Öz uçuğunuzu nəyin tetiklədiyini tapmağa çalışın və
qıcıqlandırıcı faktordan uzaq dayanaraq özünüzü qoruyun.
• Yorğunluq, əldən düşmüşlük
• Xəstəlik
• Stress
• Ədəd qanamaları
• Çox Spirt istehlakı
• Günəş işığından və ya bənzəri bədəni
esmerleştirmeye yarayan alətlərdən qaynaqlı ultrabənövşəyi şüalar.
Uçuktan
Necə Korunabilirim?
• Yuxunuzu nizamlı olaraq almağa diqqət edin
• Balanslı bəslənin
• Multi-vitamin və multimineral takviyeler
alın
• Əgər günəş işığından qaynaqlı uçuklarınız
varsa keyfiyyətli bir günəş işığı qoruyucusu əldə edin.
• Xəstə insanlar ilə dəri və ya tüpürcək təmasından
uzaq durun, onları öpməyin.
• Hata insanların mətbəx əşyalarını,
jiletlerini, su qablarını vs. paylaşmayın.
• Əllərinizi davamlı yuyun. Hatalıklı bölgəyə
toxunmaq çalışın. Bu uçuğun başqa bölgələrə və digər insanlara yayılmasını maneə
törədəcək.
Uçuq çıxmağa başladığında nə edə bilərəm?
• Yaxşıca sarılmış buzu doxsan dəqiqə boyunca
uçuğun çıxacağı bölgəyə tətbiq edin və bölgəni soyudun. Ancaq buzun dərini
yakmasına icazə verməyin.
Yaxşılaşma müddətini sürətləndirə bilər bilərəmmi?
• Soyuq su torbalarını yaralı bölgəyə tətbiq
yaxşılaşma müddətinə köməkçi ola bilər.
• Sardiniya yağı və çay ağacı yağı sürmək həm
bölgəni yumşaldar həm də yaxşılaşmağı sürətləndirə bilər.
• Qabıq bağlamış yaraların çatlayıb gəlməsini
önləmək üçün qoxusuz vazelinler ilə bölgə davamlı nəmli tutula bilər.
Uçuklar ümumiyyətlə əhəmiyyətsiz
narahatlıqlardır. Siz də uçuklarınıza lazım olduğundan çox əhəmiyyət verməyin.
Öz uçuklarınızı Başqalarının daha kiçik görərkən siz gözünüzdə böyüdür ola bilərsiniz.
Uçuq hər kəsdə çıxa biləcək normal bir narahatlıqdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder