Dodaq Uçuq

Dodaq Uçuq

 

Uçuq səbəb çıxar, necə keçər?

 

1.İçi su toplamış kiçik qabarcıqlar (blisters) şəklində başlayar.

2.Nadiren ağız içərisində olsalar da ümumiyyətlə ağız xaricində meydana gəlirlər. Aft ağız içərisində bütün bölgələrdə ola bilməsinə qarşı uçuq ümumiyyətlə ağız içərisində damaq tavanı kimi hərəkətsiz bölgələri tutar.

3.Bulaşıcıdır.

4.Virüsler tərəfindən meydana gətirilir.

 

* * *

 

Uçuğun əlamətləri nələrdir?

 

Uçuq çıxmadan əvvəl özünü müəyyən edər (0-24 saat əvvəldən); tingling, qaşınma, yanma, sızlama hiss. Bunu o bölgənin qızarması, şişməsi və daha sonra da içi maye dolu qabarcıqların ortaya çıxışı izlər.

 

Bu qabarcıqlar danışarkən, gülərkən, yeyib içərkən acı və iztirab verir. Zamanla quruyub çatlayar, sızıntı edər və açılaraq görünüşü pozan çirkin bir yara halına gəlir.

 

 

* * *

 

 

Uçuq necə keçir?

 

Uçuq, ön əlamətləri ilə açıq yaranın bağlanması müddəti arasında yoluxucudur. Uçuğu olan bir adamın istifadə etdiyi dəsmal, stəkan, çəngəl, qaşıq və s. Əşyalardan və uçuqlu adamın öpməsi nəticəsində bulaşar.

 

Uçuq virusu (Herpes simpleks) ilə insan ümumiyyətlə ilk dəfə kiçikkən (0-5 yaş) tanış olur. Uçuğu olan ailə fərdlərindən birinin "Sevgi dolu" öpüşü nəticəsində uçuq virusu bədənə girər.

 

Əksəriyyətlə fərq edilməyən kiçik qızartılar şəklində ortaya çıxar; ağız içi, diş ətləri və dodaqlar yoluxmuş olur. Amma kimi həssas insanlarda ciddi infeksiya şəklində görülə bilər.

 

 

* * *

      

Diqqət, uçuq yoluxucudur!

 

Ucuga toxunulmamalıdır. Toxunulsa əllər çox yaxşı yuyunmalıdır.

 

Qadınlar makiyaj edərkən xüsusilə çox diqqət etməlidirlər. Qətiliklə gözlərə toxunulmamalıdır.

 

Xüsusilə körpələr, uşaqlar və digər insanlar öpülməməlidir.

 

Uçuqlu insanın istifadə etdiyi dəsmal, stəkan, çəngəl, qaşıq və s. Əşyalar ayrılmalı və başqalarının istifadə etməsinə icazə verilməməlidir.

 

Yeyərkən, içərkən istifadə edilən vəsaitlər xüsusilə uşaq ilə paylaşılmamalıdır.

 

Uçuq və uçuq yarasının qabığı ilə oynanmamalıdır. (Barmaqlara uçuq virusu bulaştırırken, uçuq yarasına da digər mikroblar bulaştırılmış olur.)

 

 

* * *

 

 

Uçuq səbəb davamlı çıxar?

 

Uçuq virusu (Herpes simpleks) bədənə girib ilk infeksiyası etdikdən sonra o bölgədəki sinir düğümüne girib yerləşir və istənməyən bu qonaq, bədənin zəif düşdüyü vəziyyətlərdə çoxalar və uçuq çıxar.

• Stress

• Həddindən artıq yorğunluq, yuxusuzluq

• Həddindən artıq günəş işığı və UV şüaları

• Digər infeksiyalar

• Adet dövrü, hamiləlik kimi vəziyyətlərdə virus aktiv hala keçə bilər.

 

* * *

Uçuq nəzarət altına alına bilər mi?

 

Əvvəlcə uçuğun yaranmasına səbəb olan vəziyyətlərdən çəkinmək lazımdır.

 

Məsələn stressə bağlı olaraq inkişaf isə; stresimizi azaldacaq boşalma texnikalarını öyrənmək.

 

Yorğunluq və yuxusuzluq səbəb isə; istirahət və yaxşı yatmaq. Günəş səbəb olur isə; dodaqlar üçün qoruyucu krem ya da yüksək qoruma faktorlu günəş yağı istifadə etmək və şapka ilə üzü günəşdən qorumaq lazımdır.

 

Bütün alınan tədbirlərə baxmayaraq uçuq yenə də əmələ gələ bilir.

 

Ön əlamətlər (tingling, qaşınma, yanma, sızlama) hiss o nöqtəyə qısa aralarla antiviral bir uçuq kremini tətbiq etmək lazımdır. Uçuq ya heç çıxmayacaq ya da çıxsa belə yüngül.

 

 

* * *

 

 

Uçuq necə müalicə edilir?

 

Əvvəldən bəzi maddə və dərmanlar uçuğun verdiyi narahatlığı azaltmaq üçün istifadə edilmişdir:

 

Spirt və antiseptik dərmanlar, Uçuğun üzərindəki bakteriya infeksiyasının inkişafını mane

 

Ağrı kəsici dərmanlar; Uçuğun səbəb olduğu ağrını azaldar.

 

Buz tətbiq; ağrı azaldıla

 

Halbuki indiki vaxtda təsirli müalicədə istifadə antiviral uçuq kremləri, dəridən keçərək uçuq virusuna (Herpes simpleks) təsir edər və dəriyə zərər vermələrini mane olar.

 

 

* * *

 

        

Kimler uçuq riski altındadır?

 

Tez-tez və ya uzun davamlı olaraq uçuq çıxırsa (Məsələn müalicəyə baxmayaraq 10 gündən daha uzun müddət davam edirsə)

 

Uçuq, bir körpədə ya da 6 yaşından kiçik bir uşaqda çıxmışsa

 

Dodaq, ağız və burun ətrafınızın xaricindəki bədən bölgələrində, xüsusilə də gözlərinizdə, barmaqlarınızdan ya da cinsi organınızda uçuq çıxmışsa

 

Uçuq ilə birlikdə baş ağrısı, atəş və əzələ ağrısı kimi başqa şikayətləriniz varsa

 

Uçuq sarı rəngdə cerahatli isə

 

İmmunitet sisteminizi təzyiq altına alan dərmanlar, məsələn kortizonlu dərman istifadə

 

İmmunitet sisteminizin zəifliyi (yəni yoluxucu xəstəliklərlə mübarizə etmə gücünüz azalmış olması) səbəbiylə tibbi nəzarət altındasansanıq.