Dodaq Ucugu

Dodaq Ucugu

 

 

Uçuq nədir?

 

Uçuq ümumiyyətlə dodaq, ağız və burun dəlikləri ətrafında çıxan Herpes simplex adı verilən virusun səbəb olduğu xəstəlikdir.

 

 

Uçuq ciddiyə alınması lazım olan bir sağlamlıq problemi mudur?

 

  Edilən araşdırmalar, dünya əhalisinin% 80inin həyatları boyunca ən az bir dəfə uçuq keçirdiyini göstərir. Hal-hazırda Türkiyədə hər il 8 milyon adamın uçuq səbəbiylə çətinlik və acı çəkdiyi təxmin edilməkdədir.

 

 

Uçuğun Əlamətləri və Oluşum mərhələləri Nələrdir?

 

  Uçuq çıxacaq bölgədə 0-24 saat əvvəldən qıdıq, tingling, qaşınma, yanma, sızlama hiss.

  Bunu o bölgənin qızarması, şişməsi və daha sonra da içi maye dolu qabarcıqların ortaya çıxışı izlər. Bu qabarcıqlar danışarkən, gülərkən, yeyib içərkən acı və iztirab verir.

  Bubbles partlayaraq xoralar əmələ gəlir və bu dövrdə uçuq cok ağrılıdır.

  Zamanla quruyub çatlayar, sızıntı edər və açılaraq görünüşü pozan çirkin bir yara halına gəlir.

  Kabuklanma başladığında uçuq kiçilməyə başlayır.

Yaxşılaşma dövründə uçuq üstündə yaranan qabıq düşər, yerinə quru və gərgin bir toxuma meydana gələr.

 

 

Uçuq Yoluxucu vardırmı? Necə Bulaşır?

 

  Uçuq, ön əlamətləri ilə açıq yaranın bağlanması müddəti arasında yoluxucudur. Uçuğu olan bir adamın istifadə etdiyi dəsmal, stəkan, çəngəl, qaşıq və s. Əşyalarla və uçuqlu adamın öpməsi nəticəsində bulaşar. Əgər ucuga Toxunulsa üzün digər hissələrinə, gözə və bədənin digər bölgələrinə (genital bölgə kimi) də bulaştırılabilir.

 

Diqqət! Uçuq Yoluxucudur.

 

  Uçuq virusu (Herpes simplex) ilə insan ümumiyyətlə ilk dəfə kiçikkən (0-5 yaş) tanış olur. Uçuğu olan ailə fərdlərindən birinin "Sevgi dolu" öpüşü nəticəsində uçuq virusu bədənə girər. Əksəriyyətlə farkedilmeyen kiçik qızartılar şəklində ortaya çıxar; ağız içi, diş ətləri və dodaqlar (gingivostomatit) yoluxmuş olur. Amma kimi həssas insanlarda ciddi infeksiyalar şəklində də görülə bilər. Tibbi nəşrlər arasında uçuqlu bir adamdan bulaşan virus nəticəsində yeni doğulan ölümlərinə aid hadisələr vardır.

  Ucuga toxunulmamalıdır. Toxunulsa əllər çox yaxşı yuyunmalıdır.

 

  Uçukluyken qətiliklə gözlərə toxunmaqdan qaçınılmalıdır. Qadınlar makiyaj təmizləyərkən diqqət etməlidir.

 

  Xüsusilə körpələr, uşaqlar və digər insanlar öpülməməlidir, yaxın təmasdan qaçınılmalıdır.

  Uçuqlu insanın istifadə etdiyi dəsmal, stəkan, çəngəl, qaşıq və s. Əşyalar ayrılmalı və başqalarının istifadə etməsinə icazə verilməməlidir.

 

  Uçuq və uçuq yarasının qabığı ilə oynanmamalıdır. (Barmaqlara uçuq virusu bulaştırılır, eyni zamanda uçuq yarasına da digər mikroblar bulaştırılmış olur)

 

Uçuq Niyə Nükseder / təkrarların?

 

  Ucuga səbəb olan Herpes simplex virusu bədənə girib ilk infeksiyasının etdikdən sonra o bölgəyə yaxın sinir düğümüne yerləşir və uçuq meydana gəlməsini tətikləyən faktorlar dövrəyə girənə, yəni bədənin zəif düşdüyü ana qədər orada qalır.

 

 

Uçuq meydana gəlməsini tətikləyən faktorlar nələrdir?

 

Stress

  Atəş, soyuqdəymə, qrip

  Həddindən artıq günəş şüaları və ultrabənövşəyi şüalar

  Hormonal dəyişikliklər (hamiləlik, aybaşı dövrü)

  Həddindən artıq yorğunluq və yuxusuzluq

  Dişə edilən müdaxilələr (diş çəkilişi plomb və s.)

  Digər infeksiyalar

  Həddindən artıq spirt

 

 

Uçuktan Necə korunulur?

 

Əvvəlcə uçuğun təkrarlanma etməsinə səbəb olan vəziyyətlərdən çəkinmək lazımdır.

  Stressə bağlı olaraq inkişaf isə; stresimizi azaldacaq boşalma texnikalarını öyrənmək.

  Yorğunluq və yuxusuzluq səbəb isə; istirahət və yaxşı yatmaq.

  Günəş səbəb olur isə; dodaqlar üçün qoruyucu krem ya da yüksək qoruma faktorlu günəş yağı istifadə etmək və şapka ilə üzü günəşdən qorumaq lazımdır.

  Bütün alınan tədbirlərə baxmayaraq uçuq yenə də əmələ gələ bilir. Ön əlamətlər (tingling, qaşınma, yanma, sızlama) hiss o nöqtəyə qısa aralarla bir antiviral krem tətbiq etmək lazımdır. Uçuq ya heç çıxmayacaq ya da çıxsa belə yüngül.

 

  Əgər immunitet sisteminiz zəifdirsə və ya tez-tez uçuq keçirirsinizsə həkiminizlə görüşərək antiviral həblərdən qoruyucu olaraq yararlanılabilinir.

 

  Uçuktan uzaq qala bilmək üçün sağlam qidalanmaq də əhəmiyyətli. Edilən araşdırmalar bəzi yeməklərin uçuq meydana gəlməsini azaldarkən, bəzilərinin də uçuğun təkrarlanmasını asanlaşdırdığını göstərir.

 

  Araşdırmaçılar pəhriz edənlərdə uçuq virusunun hərəkətə keçməməsi üçün Lisin ehtiva edən qidaları almalarını, Arjin ehtiva edən qida maddələrindən də uzaq dayanmalarını təklif etməkdədirlər.

 

  Bu məqsədlə pəhrizlərdə Lisin ehtiva toyuq, kartof, süd, pivə mayası, paxla və balıq qidaları alınmalı, Arjin ehtiva şokolad, yer fındığı, pivə, üzüm, qarğıdalı kimi yeməklərdən uzaq qalınmalı.