Dovsan Dodaq Usaqlar
Dovsan dodaq usaqlar haqqında
məlumatlar bu məqalədə yer almaqdadır. Dovsan dodaq usaqlar ilə əlaqədar bütün
şərhləri bu məqalədə inceleyebilirsiniz.
Anadangəlmə anomalisi
olan uşağa sahib ana-atanın vəziyyəti çətindir. Bu vəziyyət ilə yaşamağı öyrənmək,
bir yandan da bu vəziyyətin məsulu yoxlanılır. Bir sonrakı uşaqdakı risklər
araşdırılar. Anadangəlmə anomalili uşağın nə zaman əməliyyat olacağı, özü başqa
hansı problemlər yaşayacağı araşdırılar.
Anadangəlmə
anomaliyaları arasında ən tez görülənlərdən biri olan və xalq arasında dovşan
dodaq olaraq bilinən yarıq dodaq, qurd ağız olaraq bilinən yarıq damaq eybəcərlik,
ölkəmizdə 600-1000 doğumda bir rast gəlinir. Kişi körpələrdə və dodağın sol tərəfində
görülmə sıxlığı daha çoxdur. Yarıq dodaq, tək başına ola biləcəyi kimi yarıdan
çoxunda damaktaki yarıkla birlikdə görülər. Cəmiyyətdə, yalnız yarıq damaq
görülmə sıxlığı yüzdə 0.02 ikən, yarıq dodaq damaq 4 qat çox görülür. Niyə,
irsi ola bildiyi kimi hamiləlik əsnasında istifadə edilən bəzi dərmanlar,
rentgen şüaları, virütik infeksiyalar orta üz bölgəsində dodaq və damaq
strukturlarının birləşməsini əngəlləyən səbəblər olaraq göstərilmişdir.
Ana və ata normal,
ilk uşaqları yarıq dodaq damak- deformiteli doğulmuş isə ikinci uşağın da
deformiteli doğma riski yüzdə 4'tür. Ana və ya atanın birində yarıq dodaq-damaq
mövcud və ilk uşaqda deformitenin olması (yüzdə 5 riski var) vəziyyətində,
ikinci uşaqda deformitenin olma ehtimalı yüzdə 16-dır.
Hamiləlik əsnasında ətraflı
ultrasonagrafik araşdırmada, ana qarınında eybəcərlik 3-4'üncü ayda müəyyən
oluna bilər. Bu vəziyyət, hamiləliyi bitirmək üçün bir səbəb deyil. Bu eybəcərlik
ilə doğulan uşaqların zəkası təsirlənməz. Əmmə çətinliyi yaşayacaklarından
inkişaf problemi yaşayarlar. Xüsusi ağızlı əmziklə bəslənərlər. Ancaq bu sırada
orta qulaq iltihabı keçirmə riski yüksəkdir.
Dovsan dodaq usaqlar;
k, p, t, ç, b, d, s, ş, f hərflərini söyləməkdə çətinlik çəkirlər. Damaq
yarığı, erkən dövrdə təmir edilməzsə bu danışma pozuqluğu irəlidə düzəltmək.
Yarıq dodaq-damaq
deformitesinin düzəldilməsi, bir qrup işidir və lazım olsa zamanla bir neçə əməliyyat
tələb edə bilər. Plastik cərrahın başını çəkdiyi, yarıq mövzusundakı problemlərdə
mütəxəssis bir uşaq sağlamlığı həkimi, diş həkimi, danışma və dil mütəxəssisi,
ictimai kömək vəzifəlisi, eşitmə mövzusunda mütəxəssis bir qulaq burun boğaz həkimi,
psixiatr, tibb bacısı və bir genetik ekspertindən ibarət yarıq dodaq-damaq
qrupu, bu müalicəni boynuna götürə bilər.
Dovsan dodaq usaqlar anomalisi,
üst dodağın qırmızı hissəsində kiçik bir çentiklenmeden, bütün üst dodağın
burunun içinə qədər iki yana ayrılmasına qədər dəyişən bir spektruma malikdir.
Yarıq, dodağın bir və ya iki tərəfində ola bilər. Əməliyyat, körpə 10 günlük
olduqdan və doğum sarılığı yaxşılaşdıqdan sonra edilə bilər. Əməliyyat ən gec,
körpə 3 aylıq olduğunda edilməlidir. Yarıq dodaq əməliyyatı nə qədər erkən
edilsə, nəticə o qədər yaxşı olacaqdır.
Yarıq damaq, bəzi
uşaqlarda damağın arxa qisimində yalnız bir incəlik şəklində ola bilərkən, bəzilərində
bütün damaq boyunca bir yarıq olaraq görülə bilər. Yarıq dodaqda olduğu kimi
yarıq damaq da tək ya da cüt tərəfli ola bilər. Yarıq damağın təmiri daha
kompleks bir əməliyyat tələb edir və ümumiyyətlə uşaq 9 ilə 18 aylar arasında
olanda yəni əməliyyatı da asan tolere edə dövrdə keçirilir. Əməliyyatın körpə
danışmağa başlamadan edilməsi danışmasının daha yaxşı olmasını təmin edər.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder