Hamiləlik Və Ağız Sağlamlığı

Hamiləlik Və Ağız Sağlamlığı

 

Hamiləlik ağız sağlamlığını necə təsir edir?

 

Hamiləlik zamanı ana dişlərindən kalsium itkisi və hər hamiləlikdə ananın bir dişini itirəcəyi səhv bir inancdır. Lakin hamiləlik əsnasında ağız sağlığında bəzi dəyişikliklərin olacağı da bir gerçəkdir. Ən əhəmiyyətli dəyişiklik östrojen və progesteron hormon səviyyələrindəki artım olub, bu vəziyyət də dişlər üzərindəki val təcrübəsinin artması ilə əlaqəlidir.

 

Əgər val uzaklaştırılmazsa diş əti iltihabına (gingivitis) səbəb olur. Bu vəziyyət "hamiləlik gingivitisi" adını alır. Dişeti qırmızı, həcm olaraq artmış, həssas və kanamalıdır. Bu cədvəl daha çox 2. Üç aylıq dövrdə hamilə qadınların əksəriyyətini fərqli şiddətdə təsir edər. Əgər gingivitis onsuz da mövcudsa hamiləlik əsnasında şiddəti arta bilər və müalicə edilməzsə periodontitis irəliləyə bilər. Hamilə qadınlarda eyni zamanda "hamiləlik şişi" inkişaf riski də vardır. Bunlar dişeti büyümelerinin irritasyonu nəticəsində yaranan iltihabi lezyonlardır. Ümumiyyətlə öz halına bırakılmakla bərabər, xəstəyə narahatlıq verirsə və ya dişləyə, fırçalama və digər ağız baxımı əməliyyatlarını maneə törədirsə diş həkimi tərəfindən alınmalıdır.

 

Bu problemlər necə önlənə bilər?

 

Dişeti iltihabı dişlərin effektiv olaraq qulluq və təmizlənməsi ilə önlənə bilər. Hər gün ən az iki dəfə, mümkün olan hallarda hər yeməkdən sonra dişlər fıçalanmalıdır. Hər gün bütün dişlərdə diş ipliyi ilə təmizlik əməliyyatı da həyata keçirilməlidir. Səhər diş fırçalamaq narahatlıq verirsə ağız su və ya anti-plaque və floridli gargaralarla çalkalanmalıdır. Balanslı bəslənmə ilə birlikdə c və b12 vitamin dəstəkləri də ağız sağlamlığının davam etdirilməsi baxımından əhəmiyyətlidir. Diş həkiminə daha tez-tez gedilməsi də təsirli val idarəsini təmin edərək gingivtis inkişafını önləyər. Val idarəsinin təmin edilməsi eyni zamanda diş əti irritasyonunu və hamiləlik şişlərinin yaranma riskini də azaldır.

 

Diş həkiminə nə zaman getməlidir?

 

Hamiləlik planlanıyorsa və ya hamilə olunduğundan şübhə diş həkimi ziyarət edilməlidir. İlk 3 aylıq dövrdə təmizlik edilməsi uyğundur. Diş həkimi hamiləliyin qalan dövrü üçün bir müalicə təqvimi hazırlayacaq. İkinci 3 ayda da ağız toxumalarında meydana gələn dəyişikliklərin və ağız baxımının fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi ilə birlikdə təkrar təmizlik təklif. Vəziyyətə görə üçüncü 3 aylıq dövrdə də təkrar görüş verilə lakin bütün bu seanslar mümkün qədər qısa davamlı olmalıdır.

 

Hamiləlik zamanı edilməməsi lazım olan əməliyyatlar var mıdır?

 

Ümumiyyətlə təcili olmayan əməliyyatlar də hamiləlik müddətində edilə bilər. Ancaq hər hansı bir diş müalicəsi üçün ən uyğun zaman 4. Və 6. Aylar arasıdır. Şiddətli ağrının yoldaşlıq etdiyi təcili vəziyyətlərdə müalicə hamiləliyin hər hansı bir dövründə edilə bilər. Anestezi və dərman verilməsini tələb edən vəziyyətlərdə ginekoloq ilə əlaqə qurulmalıdır. Ertelenebilecek əməliyyatlar doğumdan sonraya buraxılmalıdır.

 

Hamiləlik dövründə diş rentgeni zərərli vardırmı?

 

Bu dövrdə dental problemlərə bağlı şikayətlərin müvəqqəti olaraq həll filmsiz də ola bilər, əsl müalicə doğumdan sonraya buraxıla bilər. Dental müalicənin mərhələlərinin təqibi üçün film çəkilməsi uyğun deyil (kanal müalicəsi və s.). Lazım müvəffəqiyyətsiz müalicələr doğum sonrası təkrarlanmalıdır.

 

 

 

Ananın ümumi sağlamlığının söz mövzusu olduğu əhəmiyyətli hesabatlarında yanaşma fərqli ola bilər. Tanı üçün filmin qaçınılmaz olduğu hallarda; hər nə qədər diş həkimliyində çəkilən rentgeni verilən radiasiya miqdarı çox az və qarın bölgəsinə çox yaxın deyilsə də, inkişaf etməkdə olan körpənin şüa almasını önləmək üçün mütləq güllə önlük istifadə edilməsi lazımdır.

 

 

 

Dişlər hamiləlik zamanı daha tez mu çürüyər?

 

Daha əvvəl də ifadə edildiyi kimi "hamiləlik dövründə ananın dişlərindən kalsium çəkildiyi və bu səbəblə hər körpənin anaya bir diş itirdirəcəyi" inancı qətiliklə doğru deyil. Hamiləlik dövründə bədəndəki tarazlığın pozulması dişlərin tez çürüməsinə uyğun bir mühit yaradar. Bu dövrdə dişlərin daha tez çürümelerinin səbəbləri bunlardır;

 

• körpə bəslənən dövrdə şirinə, aburcubura həddindən artıq istək meydana çıxar və bunlar məğlub etdikdən sonra diş fırçalama laqeyd edilir

 

• ilk aylarda görülən qusmalardan sonra ana ağız baxımına kifayət qədər diqqət göstərməyə bilər.

 

• hamiləlik hormonlarının (estojen, progertron) təsiri ilə dişlər daha tez qanayan ana, dişlərini fırçalamaktan qaçınar. İşdə bu səbəblərdən ötəri bu dövrdə diş sağlamlığına daha diqqət göstərmək lazımdır.

 

Körpənin diş sağlamlığı üçün alınması lazım olan tədbirlər var mıdır?

 

Körpənin diş inkişafı ana qarınında başlar. Bu dövrdə ana həm öz sağlamlığı həm də körpəsinin diş inkişafı üçün balanslı bəslənməyə diqqət etməlidir. Diş sağlamlığı üçün zülal, avitamini (ət, süd, yumurta, sarı tərəvəz və meyvələr) c vitamini (sitrus meyvələri, pomidor, çiyələk), d vitamini (ət, süd, yumurta, balıq) və kalsium (süd və süd məhsulları, yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər ) dan zəngin qidaların kifayət qədər alınması lazımdır. Bunun yanı sıra şüursuz dərman istifadəsindən qaçınılmalıdır. İstifadə edilən dərmanlar körpənin diş sağlamlığının yanında ümumi bədən inkişafını də mənfi istiqamətdə etkileyebilecektir. Körpənin diş sağlamlığı mövzusunda məlumatlı olmaq, uşağınızın ömür boyu sağlam dişlərə sahib olmasında ilk pillədir. Körpənin diş baxımı və bəslənməsi ilə əlaqədar məlumat əldə edin.

 

"Hamiləykən antibiotik istifadə" bebeğimin dişləri təsirlənər mi?

 

Bu dövrdə şüursuz dərman istifadəsindən qaçınılması lazım olduğunu ifadə etmişdik. Ancaq istifadə hər antibiotikin körpənin dişlərində ləkələnmələri səbəb olduğu fikri səhvdir. Dişlərdə rənglənmələrə səbəb olan antibiotik qrupu "tetrasiklinler" dir. Bunun xaricindəki antibiotiklərin rənglənmə etdiyi kanıtlanamamıştır.